Yurtdışı Üniversitelerin YÖK Denkliği

Günümüzde hemen hemen herkesin hayali olan yurtdışında üniversite eğitiminin büyük avantajları olduğu gibi dezavantajları da mevcuttur. Üniversite eğitimini yurtdışında almayı planlayan öğrenci adaylarının öncelikli olarak okumak istedikleri veya kabul gördükleri okulun Türkiye’de YÖK denkliğinin olup olmadığını araştırması gerekmektedir. Günümüzde yurtdışında üniversite eğitimi almak isteyen birçok aday yurtdışında alacağı eğitim ile Türkiye’de aynı bölümden mezun pek çok adayın kariyer hayatında önüne geçmektedir.

Türkiye’deki Üniversitelere Sınavsız Girme Hakkı

Aynı zamanda yurtdışında alacağı dil eğitimi de bu avantajların başında gelmektedir. Bu sebeple üniversite eğitimi için yurtdışındaki üniversiteler son zamanlarda çok rağbet görmektedir. Son yıllarda yurtdışı üniversitelerine artan taleplerin sebeplerinden bir tanesi de Türkiye’de ÖSYM sınavı ile girilen bölümlerde sınavsız okuma hakkının tanınmasıdır.

Yurtdışı üniversitelerin YÖK denkliği derken bahsedilen konu yurt dışından alınan ön lisans, lisans ve yüksek lisans diplomalarının Türkiye’deki eğitim sisteminin ve alınan diplomanın eşdeğer olduğunun tespitini belirtmektir. YÖK denkliğine sahip okullardan mezun olunduğunda resmi olarak eğitimin tamamlanmış ve diplomanın geçerli olduğu ifade edilmektedir. YÖK denkliği verilmeyen diplomalarla adaylar kamu personeli olma hakkına sahip değillerdir.

YÖK Denkliği Neden Önemlidir?

Eğitim alma konusunda avantajlı sayılan pek çok bölüm ve üniversite ülkemizde YÖK denkliği alamadığı için alınan diplomalarda Türkiye’de geçerlilik de göstermemektedir. Bu şekilde çok sayıda öğrenci mağdur durumda kalmıştır. Eğitim almış oldukları üniversitelerde ve bölümlerde eğitimler bir hayli ciddi emek gerektirdiği halde denklik alamadıkları için Türkiye’de mesleklerini yapamamaktadırlar. Son yıllarda özellikle yüksek oranda rağbet gören tıp, mühendislik gibi bölümlerden mezun olan öğrenciler YÖK denkliği alamadığı için mesleklerini Türkiye’de yapamamaktadırlar.

Üniversite adaylarının yurtdışında okumayı istedikleri ya da kabul edildikleri üniversitelere kayıt yaptırmadan önce YÖK denkliğinin olup olmadığını online sistem üzerinden kontrol edebilirler. Ya da almış oldukları diplomanın denkliğini de aynı sistem üzerinden kontrol edebilirler. YÖK denkliği verilirken dikkat edilen unsurların başında eğitim göreceğiniz bölümde alacağınız derslerin Türkiye’de okutulan bölüm ile eşdeğer olmasıdır. Yurtdışı eğitiminde alınan derslerin Türkiye’deki derslerle içeriğinin ve yoğunluğun aynı olması beklenmektedir. Bazı durumlarda öğrencilerin yurtdışında tamamlanan üniversite eğitimlerinden sonra Türkiye’de de zorunlu ders alınması gerekebilir ya da denklik sınavına tabi tutulabilirler. Denklik sınavına giren adayların 100 puan üzerinden en az 50 puan alması beklenmektedir. Aksi durumda yurt dışındaki üniversiteden aldığı diplomaya ve eğitime denklik verilmediği gibi o diploma geçerli sayılmamaktadır.

YÖK Denkliği Olan Ülkeler Hangileri?

Yapılan Bologna anlaşması sonrası Avrupa Birliği ülkelerinden ve birliğe aday ülkelerden de alınan diplomalarda denklik sorunu kaldırılmıştır. Örneğin; Almanya ve Yunanistan yanında Rusya, Ukrayna gibi ülkelerden de diploma alan öğrencilerin diploma ve eğitimlerine denklik verilmektedir. Bu olumlu gelişme öğrencilerin eğitimleri için avantaj sağlamaktadır. Azerbaycan, Bosna Hersek, Makedonya, Moldova da üniversite eğitimi alan adayların mezuniyet sonrası denklikleri talep edilen evraklar tamamlandıktan sonra verilmektedir.

YÖK Denkliği Olan Üniversiteler

CWTS Leiden Ranking, Academic Ranking of World Universities (Shanghai), University Ranking by Academic Performance (URAP), QS World University Rankings ve Times Higher Education (THE) World University Ranking tarafından belirlenmiş ve dünyada ilk 1000 üniversite sıralamasına girmiş kurumlardan eğitim alacak adayların denklik alma sıkıntısı bulunmamaktadır. Çünkü ilk 1000 üniversiteye YÖK denklik vermektedir. İlk 1000 dışında kalan diğer üniversitelerden eğitim almayı planlayan adayların kayıt öncesi yapacakları araştırma ve kontroller sonrası YÖK denkliği verilen kurumlara kayıt yaptırmaları eğitim sonrası sorun yaşamamaları için önemlidir. Bu durum için denklik ön koşullarının sağlanması da yeterli olacaktır.

Erkek öğrencilerin askerlik tecili için denklik işlemleri sırasında yurtdışı üniversitesinin denkliği önemlidir.

Tıp okumayı planlayan adaylar denklik ön koşulları için eğitime başlayacağınız yıl ÖSYM’nin yapmış olduğu YKS sınavına girip ilk 50 bin sıralamasında olmanız, hukuk okuyacaksanız YKS de ilk 190 bin içerisinde olmanız gerekmektedir. Bunun dışında mimarlık bölümü için YKS de ilk 250 bin, mühendislik için ilk 300 bin içerisinde yer almanız gerekmektedir.

YÖK Denkliğinde Online Başvuru Nasıl Yapılır?

Eskiden resmi evraklar ile başvuru yapılan ve sonuç beklenen sistem günümüzde e-devlet üzerinden online olarak yapılmaktadır. Bu adaylar için zaman kazandıran bir sistem olmuştur. Ancak hala YÖK’e dilekçe ile başvuru da yapılabilmektedir. Adaylar ücretsiz olarak, diploma ve YÖK denklik başvurusu için gerekli belgeleri toparlayarak e-devlet üzerinden online başvuru da yapabilirler.

Bologna Anlaşması ve YÖK Denkliği

Günümüzde Bologna anlaşması sonrası yurtdışında eğitim alan öğrenciler için avantajlı durumlar sağlanmaktadır. Yurt dışında üniversite eğitimi alan öğrenciler Avrupa’da dolaşım ve çalışma hakkına sahip olmuşlardır. Bologna sürecinin temeli 1998 yılında Sarbonne bildirisi ile atılmıştır. Bu bildirinin amacı Avrupa’da ortak bir yükseköğrenim alanı yaratma fikri ile Fransa, Almanya ve İngiltere eğitim bakanlarının yapmış olduğu görüşmeler sonucunda ortaya çıkmıştır.

Resmi olarak 1999 yılında 29 Avrupa ülkesinin yükseköğretimden sorumlu bakanları tarafından imzalanması ile başlamıştır. Bu süreçten 2 yıl sonra bizim de içinde bulunduğumuz 3 ülkenin de katılımı ile 32 Avrupa ülkesinin yükseköğrenimden sorumlu bakanlarının Prag’ta bir araya gelerek yeni maddelerin eklenmesi gerçekleşmiştir. Yıllar geçtikçe ilerleyen süreç ve artan avantajlı maddeler ile Avrupa genelinde eğitim bakımından gelişim hedeflenmektedir.

Eğitim alınması planlanan yurt dışı üniversitelerinin denklikler için yılda bir defa sınav açılmaktadır. Adayların bu sıkıntılı süreçleri yaşamaması için kayıt öncesi denklik araştırmalarını eksiksiz bir şekilde yapmaları en doğrusu olacaktır.